Само з'яўленне гарбаты авеяна легендамі. Часцей за ўсё спасылаюцца на тую, згодна з якой першымі сталі ўжываць настой лісця пастухі на поўдні Кітая, звярнуўшы ўвагу на жывёл, якiя скубуць лісточкі з кустоў і становяцца больш бадзёрымі. Гісторыя гарбаты выносіць нас у Кітай, дзе ўжо ў 2700 г. да нашай эры ў адным кітайскім рукапісу згадваецца пра гарбату. Па адной з легенд ў 1737 г. да нашай эры кітайскі імператар кіпяціў ваду ў сваім садзе. У закіпеўшую ваду ад парываў ветру з куста зляцела некалькі лісточкаў. Ён паспрабаваў ваду і прыйшоў у захапленне ад прыемнага смаку і далікатнага паху. Так была адкрыта гарбата.
Сёння гарбата стала адным з самых папулярных напояў у свеце. У Еўропу першыя звесткі пра гарбату праніклі ў 1584 г. Яго распаўсюджванню спрыялі паслы. Першапачаткова, у XVI ст. гарбата з'явілася ў Партугаліі, затым у XVII ст. ў Галандыі і Англіі. У гэтым жа стагоддзі чай з'явіўся і ў Маскве.
Назва "чай" пайшла ад кітайскага слова "ча", што значыць малады лісток (з чайнага куста зрываюць толькі почку і два самых верхніх ліста).
Менавіта ў Расіі чай стаў самым распаўсюджаным напоем. Дзюма-бацька, аўтар кулінарнага слоўніка, пісаў: "Лепшы чай п'юць у Санкт-Пецярбургу і ў цэлым па ўсёй Расеі". А асновай чаявання ў Расіі заўсёды быў самавар, які стаў такім жа сімвалам Расіі, як балалайка, матрошка і аўтамат Калашнікава. Першыя звесткі пра самавары (дакументальна зафіксаваныя) з'явіліся ў 1778 г. Самавар быў для рускага чалавека не проста вадагрэйнай пасудзінай, а сімвалам сямейнага ачага, утульнасці, сяброўскіх зносін. Наяўнасць у доме самавара сведчыла аб матэрыяльным дастатку (самавары прадаваліся на вагу і каштавалі: з латуні - 64 рублі за пуд, з чырвонай медзі - 90 рублёў за пуд). За самаварам вырашаліся сур’ёзныя дзелавыя пытанні, без самавара не абыходзіліся ў самых гарачых творчых і палітычных дыскусіях. Самавар быў неабходны і ў доме сталічнага пецярбургскага арыстакрата, і ў карчме, і ў чайнай, куды маглі заходзіць і небагатыя людзі.
У экспазіцыі прадстаўлены самавары з фондаў Веткаўскага музея, і з прыватнай калекцыі В.Р. Шолахава, а таксама іншыя прадметы, спадарожныя цырымоніі чаявання - парцалянавыя, шкляныя і бляшаныя банкі для захоўвання гарбаты, стравы, талеркі і кубкі (з фондаў Гомельскага абласнога музея і прыватнай калекцыі В.Р. Шолахава) і нават шаўковыя шалі (з фондаў Гомельскага абласнога музея), якія ўпрыгожвалі плечы дам, - без сумневу іх можна назваць атрыбутамі цырымоніі рускага чаявання. У тарцы залы размяшчаецца "тракцір", які не на шмат адрозніваецца ад тракціра, занатаванага рускім мастаком Б.М. Кустодзіевым - такі ж самавар, такі ж абраз, такія ж гадзінікі, посуд і інш.
