С.І. Лявоньцева, Л.А. Новікава,
Г.Р. Нячаева, І.Ю. Смірнова

Алфавіты арнаментальных элементаў на ткацкіх вырабах.

Мясцовыя назвы неглюбскай традыцыі.

(паводле навуковых пашпартаў і экспедыцыйных матэрыялаў ВМНТ)

 

КАШУЛЯ

1. Абгонка

Абгонкі

2. Адкоскі

Адкоскі, абагнаныя павучкамі; адкоскі з вырезьзю; адкоскі з клінком; адкоскі са стаўбцамі; аткоскі; аткоскі кучяравыя.

Адкосачкі.

Аткосы.

3. Балонкі

Балоначкі

4. Барабаны

Барабанка, барабаньне, барабаны, барабаньні

5. Бліскучкі

6. Бярвеньне

Бярвеньне простае; зубатае бярвеньне; простае бярвеньне

7. Вабразкі

Вабразкі з галубамі. Вобразкі; вобразкі і вераб’і; вобразкі, абагнатыя пучкамі; вобразкі, абагнаныя крывуляй.

Абразкі

8. Вакенцы

Вакенца.

Акошкі

9. Валоўкі

Белявыя валоўкі.

Валоўка; валоўка з лапкай.

Валовачкі; валовачка з п’яўкай

10. Васількі

11. Васьмірогі

Васьмірога; васьмірога наслатая.

Васьмірогі двайныя; васьмірогі з вераб’ём; васьмірогі з ряшёткамі. Васьмірожкі; васьмірожкі з вырэзьзю з кучаряўкаю.

Палавінкі васьмірогаў; полувасьмірогі.

12. Вашан?чкі

13. Верабей//верябей

Верябей, абагнаты хрэшчыкам; сьляпы верябей абтыканы; верябей відушчы; верябей з клінам; верабей з козьлікам; верабей з крывулькаю; верябей на рэдзьцы; трайны верябей; паўвераб’я. Верябейка; верябейка малы; верабейка сьляпы і козьлік.

Веряб’і; веряб’і абтыканыя; вераб’і з казлом; вераб’і з плашкай; белыя веряб’і; відушчыя веряб’і; двайныя вераб’і; сьляпыя веряб’і; сушчэленыя веряб’і.

Верябейчыкі; верабейчыкі сушчэльныя.

Жарэльле на верябей

14. Верашчацкі, веряшчацкі

Веряшчацкі набор; веряшчацкі рукаў; веряшчацкая лапа

15. Ветрачкі//ветрячкі

(варыянт назвы – млыны)

16. Вінаград

Вінаград з яблыкамі, вінаградка

17. Вішанькі

18. Вочкі

Малыя вочкі

19. Валоўе вока

20. Вароньне вока

Вочы вароньнія; вароньнія вочкі; варонныя вока; бальшое вароньняе вочка; вароньне вочка з казлом; вароньнія вочкі, абведзеныя клінам; вароньняе вока з насцілачкай

21. Вераб’іныя вочкі

Казёл з вочкам веряб’іным

22. Воўчае вока

23. Мядзьведзіны вочы

24. Вуткі

25. Вырезь (назва па тэхналогіі шытва)

Вырезкі; касая вырезь; вырезь з казлом; вырезь з кліньнем; вырезь на казёл; вырезь на кацелках; вырезь куксаватая; круглая вырэзь

26. Вядзьмедзь//мядзьведзь

Вядзьмедзь сушчэлены з глухоўкай.

Вядзьмедзька.

Вядзьмедзі; вядзьмедзі глухія сушчэльныя; вядзьмедзі і кручча; вядзьмедзі малыя расколеныя; вядзьмедзі сплошныя (саплошныя, супалошныя) пустыя; вядзьмедзі хрэставатыя; вядзьмедзі цёмныя; вялікія вядзьмедзі; палавінкі вядзьмедзяў; палавіны вядзьмедзей.

Вядзьмедзікі; малыя вядзьмедзікі.

Вядзьмедзькі; вядзьмедзькі, паміж іх – беленькі казёлчык; вядзьмедзькі маленькія.

Мядзьведзь; мядзьведзь, верабейчык праміж.

Мядзьведзіна; мядзьведзіна з казлом, абагнута зубчыкамі.

Мядзьведзі; мядзьведзі, абагнутыя пучкамі; мядзьведзі з вераб’ём; мядзьведзі з казлом; мядзьведзі і лапкі; мядзьведзі і разгоны; бальшыя мядзьведзі; глухія мядзьведзі; малыя мядзьведзі; сушчэльныя мядзьведзі.

Мядзьведзікі; мядзьведзькі

27. Гарлячка

Кучарявая гарлячка; простая гарлячка; гарлячкі

28. Гвазьдзікі

Гвазьдзічкі

29. Глухоўка

Глухоўка; глухоўка з вераб’ём; глухоўка з казлом; глухоўка з клінкамі; глухоўка з козьлікам; глухоўка з крывуляй; глухоўка з расколам; глухоўка с сякерамі; глухоўка цёмная.

Паўглухоўка з клінам; паўглухоўка з крывуляй.

Глуховачка абшываная; глуховачка з верабейкам; глуховачка, пр?скурачка.

Глуховачкі; глуховачкі ў крюках; закладныя глуховачкі.

Глухоўкі; глухоўкі відзяшчыя; глухоўкі з аткоскамі; глухоўкі плутаныя; палавінкі глуховак і крывуля

30. Голавы

31. Г?лубы

Галубы; галубы з выразьзю.

Галубкі; палавіны галубкоў

32. Грябёнкі

Грябёнкі бальшыя і малыя.

Гребяшкі

33. Герг?ня

Гяргеня; зубчастая гяргеня

34. Гуркі

Гуркі паўсёмістыя

35. Гусіныя лапкі

36. Драбніца

37. Дугі

39. ?лка

Елочкі белыя; елачка; елка; ёлка; паўелкі; елка кучарявая; бальшая елка; елка малая

40. Жабкі

Жабачкі

41. Жалудзьдзе

42. Жарэльле

Жарэльле на глухаўку; жарэльле з вераб’ем; жарэлійка; ажарэльле

43. Жучкі

Жучкі з клінам, абводжаныя крывулей

44. Замочкі

45. Зьвёзды

46. З?ркі

Зорачкі; з?рячкі; зорька; зорька із стаўбом; зорька із стоўпікам

47. Зубатыя цыгане

48. Зубцы

Зубчыкі

49. Казёл

Казёл абагнаты лічманом; казёл глухі; казёл… гэта не глухі; казёл засьлеплены; казёл з вераб’ём; казёл з ёлкі; казёл з латацінай; казёл і плашка; казёл, ряшотка; белы казёл.

Казлы; казлы (вырезь); казлы з глухаўкай; казлы з глухоўкамі; бальшыя казлы.

Казёлчык; белы казелчык-красны верабейчык; казёлчыкі; казёлчыкі з кучяряўкамі з малінькімі.

Козьлік; козьлік з вароньняга вока; козьлік з вочачкам верабейным; козьлік з клінам; козьлік з расколачкай; белы козьлік (і кучаряўкі). Козьлікі; козьлікі з вароньнімі вочкамі; козьлікі з верабейчыкам; козьлікі і лапы; козьлікі сушчэльныя.

Козьлікі; козьлікі з ряшёткамі; козьлікі з сякеркай

50. Какоцьце

Кокці; кокці ці елка

51. Калёсы

Калесьсе

52. Калодка

Калодка, калодкі; калодка белая сякерачка; калодка белы верабей; калодка веряб’і; калодка з вераб’ямі; калодка кучаряўкі-верябей; калодка з закладаньнем; калодка з п’яўкай, абтыканая сякеркай; п’яўка; піяўкі з сякеркамі; п’яўкі з сякеркамі; калодка з сабачкамі; калодка зубатая; калодка мышыная сьцежка; мышыныя сьцежкі; калодка пальцы; пальчыкі; калодка простая; калодка сьвіная сцежка; калодка сьмешная; калодкі сьмешныя; калодка цёмная; калодка чарачка; калодка чахонь; чахонь зубатая; чахонь з калодкай; чахонь; чахонька.

Калодачка, калодачкі; калодачка крывулька; калодачка з крывулькаю; калодачка малая

53. Кап’ё

Кап’ё кучаравае; кап’ё малое з сякеркай; кап’ё з яблыкамі; кап’ё па правадцы; кап’ё – рог у рог; кап’ё сушчэленае, рог у рог; кучарявае кап’ё бальшое; полукап’ё; крыльле з кап’ём; капейка, кап’ё.

Капейко

54. Капейка

Ражавая капейка; волава капеечка; глухая капеечка.

Капейкі; капейкі кучярявыя; кучаравыя капейкі; ражавыя капейкі

55. Капыткі

56. Карманы

Карман з выразкай; карманкі; карманчыкі

57. Каробачкі

Каробачкі з вароньнім вокам; каробачкі з крывулькамі

58. Карты

59. Кацелкі

Кацелкі з вераб’ем.

Кацельле; кацельле з вырезьзю

60. Каткі

61. Клін

Клін; расьсечаны клін з вераб’ем і абагната крывуляй; клінок; клінок з крывулькай; клінкі.

Кліньня; кліньня мітуснае

62. Ключыкі

Ключачкі

63. Красны

Красны рукаў паўсёмісты

64. Кружкі

Кружочкі

65. Крывуля

Крывуля, абтыканая вераб’ямі; крывуля белая; крывуля двайная; крывуля з вераб’ямы; крывуля з глуховачкай і хрэшчык; крывуля з клінам; крывуля з палавінай кучарявак; крывуля з хрешчыкамі; крывуля і казёл; крывуля і палавіну зорькі; крывуля са стаўбцамі; чорная крывуля.

Крывулі; крывулі з відушчым вараб’ём.

Крывулька; крывулька з плашкай; крывулька і клінок; крывулька кашлаценькая; крывулька кучарявая; крывулька плутаная; крывулька рагаценькая; крывулька раз подле раз; трайная крывулька.

Крывулькі; крывулькі з вочкамі

66. Крыльле з кап’ем

Крыльле з кап’ем, крыльлі с кап’я (?)

67.Крючча

крючча кучаравае; крючча паўсёмісты.

Крюкі; кручок

68. Кубікі

Кубікі з вырэзьзю

69. Кулачча

70. Кусты

Кусты, абагнатыя глухоўкамі і вінаградам

71. Кучараўка

Кучараўка з козьлікам; кучараўка (насцілана) і белы козьлік.

Кучараўкі бальшыя з хрэсьцікам; кучараўкі бальшыя і малыя; кучараўкі замкнутыя; маленькія кучараўкі; полукучяряўкі.

Кучарявачкі

72. Ланцугі

Ланцужкі; ланцужкі з козьлікамі

73. Лапа

Лапа с вырэзьзю; лапа з глухоўкай; лапа з ёлкай; лапа з казлом; лапа з глухім казлом; лапа з кучаравым казлом; лапа кучаравая; лапа кучаравая з вядзьмедзем; лапа насланая; лапа-казел; лапа с хрястом; бальшая лапа; бальшая лапа з клінком; бальшая лапа усяродку малая лапка; белая кучярявая лапа з абгонкай; лапа верашчацкая; крэставатая лапа; мядвежжа лапа; нападобіе лапы; простая лапа; палавіна лапы; палавіна лапы большай.

Лапіна, лапіна з вядзьмінай; лапіна і мядзьведзь; лапіна з ряшоткай; палавіну лапіны.

Лапка, лапка вялікая; лапка з клінам; лапка з клінком; лапка меньшая; лапка малая; лапка малінькая; лапка насланая малая із казёлчыкам; маленькая лапка; маленькая лапка з козельчыкам; маленечкая лапка з расколеным козьлікам.

Лапачка; каціная лапачка і верабейка.

Лапкі; палавінкі лапак; палавінка лапак з вераб’ём

74.Лісты

Лісьцікі

75. Лічман

Абагнаты лічман, лічман з вароньнім вокам і карманом.

Лічманы; лічманы з вароньнімі вокамі

76.Лотаць

Лотаць з варонім вокам; лотаць з глухаўкамі; лотаць з кучараўкай; лотаць із кучераўкай плутанай; белая лотаць

77. Луска

Лузка

78. Лятуны

79. Лях?ўкі

Ляхаўкі; ляхаўкі з выразьзю

80. М?хі

81. Млыны

Млынкі; млынок. Млыны з вырезьзю

82. Мурав?ньне

83. Мушкі

Мухі.

Мушкаваны (рукаў)

84. Мышыныя сьцежкі (гл.: Калодкі)

85. Насьцілкі (назва ўзору па тэхналогіі швіва)

Н?сьцілечка і зубцы; насьціль з клінам

86. Нумары

Нумаркі

87. Ніткі

Ніт?к; ніток абатканы п’яўкай; ніток зь веряб’ем

88. Павукі

Паучкі

89. Палаценца (назва ўзора па паходжанні)

90. Пальцы; пальчыкі (гл. Калодкі)

91. Перярукаўка (чырвоная папярочная лінія ў ніжняй частцы рукава)

92. Піражкі

93. Плашка

Плашка з крывулінай; плашка з крывуляй.

Плашкі

94. Плошачкі

95. Пляшывы перабор

96. Правадзец (вузкая лінія, на якую ‘насаджаны’ ўзор)

Праводчык; праводчыкі

97. Праскуркі

Праскурачка; пр?скурка

98. Пруцікі (назва вузкай калодкі)

Пруцікі глуховачка з верабейкам; пруцікі зубчыкі; пруцікі ў пр?ста. Пруты

99. Прянік

100. Пучкі

101. П’яўка (гл. Калодкі)

102. Разгоны

Разгонкі.

103. Ракі

Рачкі; рачыкі; рачыкі з крывуляй; яблачкі ілі рачыкі

104. Расколкі

105. Рожа

Рожа малая; рожа на барыла

106. Рубец

Вельлянскі рубец; верашчацкі рубец (назвы ўзораў шва-мярэжкі альбо насцілі ўнізе падолка – у вёсках Увелле, Верашчакі)

107.Рэдзька

Рэдзька бальшая; рэдзька з вінаградам; рэдзька кучаравая; рэдзька малая.

Паўрэдзькі; трэцьцяя частка рэдзькі; казёл і рэдзька.

Рэдзечка; рэдзечка маленькая

108.Рэпка

109. Ряшотка

Ряшотка і казёл; ряшотка-стоўпікам.

Ряшоткі; ряшоткі – кучяряўкі, паміж імі ряшоткі; ряшоткі абтык?ныя вераб’ём.

Ряшотачка

110. Сабачае вясельле

111.Сабачкі

Сабакі

112. Сады

113.Самавары

114.Са скацерцяў (назва ўзора па паходжанні)

115.Секачыкі

Сечачка

116. Сьвіная сьцежка (гл. Калодкі)

117.Сьліўкі

Сьлівачкі; сьліўкі з крывулькай

118. Старцы

Старчыкі

119. Стоўпікі

Стаўпцы; стоўпікі зубцамі, стаўпешачка

120. Суцэльная (крой рытуальнай цэльнай рубахі. Прадугледжвае асобны чын арнаменту)

Сцэльная, сцэльніца (рубаха)

121. Сякерка

Сякерка бальшая; саплашная сякерька; палавіна сякеркі.

Сякерькі; сякеркі з піяўкамі; полусякеркі; сякеркі з козьлікам. Сякерачка; сякерачка відушчая; сякерачка глухая; сякерачка відушчая і глухая.

Сякерачкі; сякерачкі з крывуляй

122. У 6 нітоў (назва ўзору па тэхніцы)

123. Флажкі (новая назва варыянта “кліноў”)

124. Хвосьцікі

125. Хмель

126. Хрясты (назва канкрэтных элементаў і агульная назва ўсіх “хрэставых” узораў)

Крясты; крэсьцікі; крясты з клінам.

Хрэст, хрэст з праскуркай.

Хрясты; хрясты бальшыя; хрясты з вераб’ём; хрясты з казлом. Хрэшчыкі; хрэшчыкі з грябёнкай; хрэшчыкі красныя з клінкамі; палавіну хрэшчыка

127. Цьвяты

Цьвінтарычкі

128. Цёмны, цёмная(назва чырвонага фона альбо “глухога” элементу)

Цёмная калодка

129. Цыгане (назва кампазіцыі і ўзору чырвонага паўсёмістага рукава)

Цыгане зубатые; цыгане простыя

130. Цэпачка

131. Цэркаўкі

132. Цярэшкі

Цярэшачкі

133. Цясёмачка

134. Чарачка(узор калодкі – гл.)

135. Чарэсны, чарэсная ( 1) іншая назва “паўсёмістага”, скрозь запоўненага ўзорам рукава альбо 2) кашулі-“сцэльніцы”)

136. Чахонь (узор калодкі – гл.)

137. Чаўнакі

Чоўны, челнокі

138. Чорцікі, чэрці коцяцца

139. Яблака

Яблака з лісьцікам; малае яблака.

Яблакі; яблакі з васьмірогай; яблакі з вераб’ямі; яблакі з вінаградам; яблакі ў калодцы; яблакі чарнабровыя; па яблыку; палавіну яблак.

Яблачка з глухоўкай; яблачка з казлом; яблачка з клінам.

Яблачкі; яблачкі; яблычкі; яблачкі белыя; яблачкі з крыльцамі; яблачкі чарнабровыя .140. Ягадкі

 

 

 

С.І. Лявоньцева, Л.А. Новікава,
Г.Р. Нячаева, І.Ю. Смірнова

Алфавіты арнаментальных элементаў на ткацкіх вырабах.

Мясцовыя назвы неглюбскай традыцыі.

(паводле навуковых пашпартаў і экспедыцыйных матэрыялаў ВМНТ)

 

КАШУЛЯ

1. Абгонка

Абгонкі

2. Адкоскі

Адкоскі, абагнаныя павучкамі; адкоскі з вырезьзю; адкоскі з клінком; адкоскі са стаўбцамі; аткоскі; аткоскі кучяравыя.

Адкосачкі.

Аткосы.

3. Балонкі

Балоначкі

4. Барабаны

Барабанка, барабаньне, барабаны, барабаньні

5. Бліскучкі

6. Бярвеньне

Бярвеньне простае; зубатае бярвеньне; простае бярвеньне

7. Вабразкі

Вабразкі з галубамі. Вобразкі; вобразкі і вераб’і; вобразкі, абагнатыя пучкамі; вобразкі, абагнаныя крывуляй.

Абразкі

8. Вакенцы

Вакенца.

Акошкі

9. Валоўкі

Белявыя валоўкі.

Валоўка; валоўка з лапкай.

Валовачкі; валовачка з п’яўкай

10. Васількі

11. Васьмірогі

Васьмірога; васьмірога наслатая.

Васьмірогі двайныя; васьмірогі з вераб’ём; васьмірогі з ряшёткамі. Васьмірожкі; васьмірожкі з вырэзьзю з кучаряўкаю.

Палавінкі васьмірогаў; полувасьмірогі.

12. Вашан?чкі

13. Верабей//верябей

Верябей, абагнаты хрэшчыкам; сьляпы верябей абтыканы; верябей відушчы; верябей з клінам; верабей з козьлікам; верабей з крывулькаю; верябей на рэдзьцы; трайны верябей; паўвераб’я. Верябейка; верябейка малы; верабейка сьляпы і козьлік.

Веряб’і; веряб’і абтыканыя; вераб’і з казлом; вераб’і з плашкай; белыя веряб’і; відушчыя веряб’і; двайныя вераб’і; сьляпыя веряб’і; сушчэленыя веряб’і.

Верябейчыкі; верабейчыкі сушчэльныя.

Жарэльле на верябей

14. Верашчацкі, веряшчацкі

Веряшчацкі набор; веряшчацкі рукаў; веряшчацкая лапа

15. Ветрачкі//ветрячкі

(варыянт назвы – млыны)

16. Вінаград

Вінаград з яблыкамі, вінаградка

17. Вішанькі

18. Вочкі

Малыя вочкі

19. Валоўе вока

20. Вароньне вока

Вочы вароньнія; вароньнія вочкі; варонныя вока; бальшое вароньняе вочка; вароньне вочка з казлом; вароньнія вочкі, абведзеныя клінам; вароньняе вока з насцілачкай

21. Вераб’іныя вочкі

Казёл з вочкам веряб’іным

22. Воўчае вока

23. Мядзьведзіны вочы

24. Вуткі

25. Вырезь (назва па тэхналогіі шытва)

Вырезкі; касая вырезь; вырезь з казлом; вырезь з кліньнем; вырезь на казёл; вырезь на кацелках; вырезь куксаватая; круглая вырэзь

26. Вядзьмедзь//мядзьведзь

Вядзьмедзь сушчэлены з глухоўкай.

Вядзьмедзька.

Вядзьмедзі; вядзьмедзі глухія сушчэльныя; вядзьмедзі і кручча; вядзьмедзі малыя расколеныя; вядзьмедзі сплошныя (саплошныя, супалошныя) пустыя; вядзьмедзі хрэставатыя; вядзьмедзі цёмныя; вялікія вядзьмедзі; палавінкі вядзьмедзяў; палавіны вядзьмедзей.

Вядзьмедзікі; малыя вядзьмедзікі.

Вядзьмедзькі; вядзьмедзькі, паміж іх – беленькі казёлчык; вядзьмедзькі маленькія.

Мядзьведзь; мядзьведзь, верабейчык праміж.

Мядзьведзіна; мядзьведзіна з казлом, абагнута зубчыкамі.

Мядзьведзі; мядзьведзі, абагнутыя пучкамі; мядзьведзі з вераб’ём; мядзьведзі з казлом; мядзьведзі і лапкі; мядзьведзі і разгоны; бальшыя мядзьведзі; глухія мядзьведзі; малыя мядзьведзі; сушчэльныя мядзьведзі.

Мядзьведзікі; мядзьведзькі

27. Гарлячка

Кучарявая гарлячка; простая гарлячка; гарлячкі

28. Гвазьдзікі

Гвазьдзічкі

29. Глухоўка

Глухоўка; глухоўка з вераб’ём; глухоўка з казлом; глухоўка з клінкамі; глухоўка з козьлікам; глухоўка з крывуляй; глухоўка з расколам; глухоўка с сякерамі; глухоўка цёмная.

Паўглухоўка з клінам; паўглухоўка з крывуляй.

Глуховачка абшываная; глуховачка з верабейкам; глуховачка, пр?скурачка.

Глуховачкі; глуховачкі ў крюках; закладныя глуховачкі.

Глухоўкі; глухоўкі відзяшчыя; глухоўкі з аткоскамі; глухоўкі плутаныя; палавінкі глуховак і крывуля

30. Голавы

31. Г?лубы

Галубы; галубы з выразьзю.

Галубкі; палавіны галубкоў

32. Грябёнкі

Грябёнкі бальшыя і малыя.

Гребяшкі

33. Герг?ня

Гяргеня; зубчастая гяргеня

34. Гуркі

Гуркі паўсёмістыя

35. Гусіныя лапкі

36. Драбніца

37. Дугі

39. ?лка

Елочкі белыя; елачка; елка; ёлка; паўелкі; елка кучарявая; бальшая елка; елка малая

40. Жабкі

Жабачкі

41. Жалудзьдзе

42. Жарэльле

Жарэльле на глухаўку; жарэльле з вераб’ем; жарэлійка; ажарэльле

43. Жучкі

Жучкі з клінам, абводжаныя крывулей

44. Замочкі

45. Зьвёзды

46. З?ркі

Зорачкі; з?рячкі; зорька; зорька із стаўбом; зорька із стоўпікам

47. Зубатыя цыгане

48. Зубцы

Зубчыкі

49. Казёл

Казёл абагнаты лічманом; казёл глухі; казёл… гэта не глухі; казёл засьлеплены; казёл з вераб’ём; казёл з ёлкі; казёл з латацінай; казёл і плашка; казёл, ряшотка; белы казёл.

Казлы; казлы (вырезь); казлы з глухаўкай; казлы з глухоўкамі; бальшыя казлы.

Казёлчык; белы казелчык-красны верабейчык; казёлчыкі; казёлчыкі з кучяряўкамі з малінькімі.

Козьлік; козьлік з вароньняга вока; козьлік з вочачкам верабейным; козьлік з клінам; козьлік з расколачкай; белы козьлік (і кучаряўкі). Козьлікі; козьлікі з вароньнімі вочкамі; козьлікі з верабейчыкам; козьлікі і лапы; козьлікі сушчэльныя.

Козьлікі; козьлікі з ряшёткамі; козьлікі з сякеркай

50. Какоцьце

Кокці; кокці ці елка

51. Калёсы

Калесьсе

52. Калодка

Калодка, калодкі; калодка белая сякерачка; калодка белы верабей; калодка веряб’і; калодка з вераб’ямі; калодка кучаряўкі-верябей; калодка з закладаньнем; калодка з п’яўкай, абтыканая сякеркай; п’яўка; піяўкі з сякеркамі; п’яўкі з сякеркамі; калодка з сабачкамі; калодка зубатая; калодка мышыная сьцежка; мышыныя сьцежкі; калодка пальцы; пальчыкі; калодка простая; калодка сьвіная сцежка; калодка сьмешная; калодкі сьмешныя; калодка цёмная; калодка чарачка; калодка чахонь; чахонь зубатая; чахонь з калодкай; чахонь; чахонька.

Калодачка, калодачкі; калодачка крывулька; калодачка з крывулькаю; калодачка малая

53. Кап’ё

Кап’ё кучаравае; кап’ё малое з сякеркай; кап’ё з яблыкамі; кап’ё па правадцы; кап’ё – рог у рог; кап’ё сушчэленае, рог у рог; кучарявае кап’ё бальшое; полукап’ё; крыльле з кап’ём; капейка, кап’ё.

Капейко

54. Капейка

Ражавая капейка; волава капеечка; глухая капеечка.

Капейкі; капейкі кучярявыя; кучаравыя капейкі; ражавыя капейкі

55. Капыткі

56. Карманы

Карман з выразкай; карманкі; карманчыкі

57. Каробачкі

Каробачкі з вароньнім вокам; каробачкі з крывулькамі

58. Карты

59. Кацелкі

Кацелкі з вераб’ем.

Кацельле; кацельле з вырезьзю

60. Каткі

61. Клін

Клін; расьсечаны клін з вераб’ем і абагната крывуляй; клінок; клінок з крывулькай; клінкі.

Кліньня; кліньня мітуснае

62. Ключыкі

Ключачкі

63. Красны

Красны рукаў паўсёмісты

64. Кружкі

Кружочкі

65. Крывуля

Крывуля, абтыканая вераб’ямі; крывуля белая; крывуля двайная; крывуля з вераб’ямы; крывуля з глуховачкай і хрэшчык; крывуля з клінам; крывуля з палавінай кучарявак; крывуля з хрешчыкамі; крывуля і казёл; крывуля і палавіну зорькі; крывуля са стаўбцамі; чорная крывуля.

Крывулі; крывулі з відушчым вараб’ём.

Крывулька; крывулька з плашкай; крывулька і клінок; крывулька кашлаценькая; крывулька кучарявая; крывулька плутаная; крывулька рагаценькая; крывулька раз подле раз; трайная крывулька.

Крывулькі; крывулькі з вочкамі

66. Крыльле з кап’ем

Крыльле з кап’ем, крыльлі с кап’я (?)

67.Крючча

крючча кучаравае; крючча паўсёмісты.

Крюкі; кручок

68. Кубікі

Кубікі з вырэзьзю

69. Кулачча

70. Кусты

Кусты, абагнатыя глухоўкамі і вінаградам

71. Кучараўка

Кучараўка з козьлікам; кучараўка (насцілана) і белы козьлік.

Кучараўкі бальшыя з хрэсьцікам; кучараўкі бальшыя і малыя; кучараўкі замкнутыя; маленькія кучараўкі; полукучяряўкі.

Кучарявачкі

72. Ланцугі

Ланцужкі; ланцужкі з козьлікамі

73. Лапа

Лапа с вырэзьзю; лапа з глухоўкай; лапа з ёлкай; лапа з казлом; лапа з глухім казлом; лапа з кучаравым казлом; лапа кучаравая; лапа кучаравая з вядзьмедзем; лапа насланая; лапа-казел; лапа с хрястом; бальшая лапа; бальшая лапа з клінком; бальшая лапа усяродку малая лапка; белая кучярявая лапа з абгонкай; лапа верашчацкая; крэставатая лапа; мядвежжа лапа; нападобіе лапы; простая лапа; палавіна лапы; палавіна лапы большай.

Лапіна, лапіна з вядзьмінай; лапіна і мядзьведзь; лапіна з ряшоткай; палавіну лапіны.

Лапка, лапка вялікая; лапка з клінам; лапка з клінком; лапка меньшая; лапка малая; лапка малінькая; лапка насланая малая із казёлчыкам; маленькая лапка; маленькая лапка з козельчыкам; маленечкая лапка з расколеным козьлікам.

Лапачка; каціная лапачка і верабейка.

Лапкі; палавінкі лапак; палавінка лапак з вераб’ём

74.Лісты

Лісьцікі

75. Лічман

Абагнаты лічман, лічман з вароньнім вокам і карманом.

Лічманы; лічманы з вароньнімі вокамі

76.Лотаць

Лотаць з варонім вокам; лотаць з глухаўкамі; лотаць з кучараўкай; лотаць із кучераўкай плутанай; белая лотаць

77. Луска

Лузка

78. Лятуны

79. Лях?ўкі

Ляхаўкі; ляхаўкі з выразьзю

80. М?хі

81. Млыны

Млынкі; млынок. Млыны з вырезьзю

82. Мурав?ньне

83. Мушкі

Мухі.

Мушкаваны (рукаў)

84. Мышыныя сьцежкі (гл.: Калодкі)

85. Насьцілкі (назва ўзору па тэхналогіі швіва)

Н?сьцілечка і зубцы; насьціль з клінам

86. Нумары

Нумаркі

87. Ніткі

Ніт?к; ніток абатканы п’яўкай; ніток зь веряб’ем

88. Павукі

Паучкі

89. Палаценца (назва ўзора па паходжанні)

90. Пальцы; пальчыкі (гл. Калодкі)

91. Перярукаўка (чырвоная папярочная лінія ў ніжняй частцы рукава)

92. Піражкі

93. Плашка

Плашка з крывулінай; плашка з крывуляй.

Плашкі

94. Плошачкі

95. Пляшывы перабор

96. Правадзец (вузкая лінія, на якую ‘насаджаны’ ўзор)

Праводчык; праводчыкі

97. Праскуркі

Праскурачка; пр?скурка

98. Пруцікі (назва вузкай калодкі)

Пруцікі глуховачка з верабейкам; пруцікі зубчыкі; пруцікі ў пр?ста. Пруты

99. Прянік

100. Пучкі

101. П’яўка (гл. Калодкі)

102. Разгоны

Разгонкі.

103. Ракі

Рачкі; рачыкі; рачыкі з крывуляй; яблачкі ілі рачыкі

104. Расколкі

105. Рожа

Рожа малая; рожа на барыла

106. Рубец

Вельлянскі рубец; верашчацкі рубец (назвы ўзораў шва-мярэжкі альбо насцілі ўнізе падолка – у вёсках Увелле, Верашчакі)

107.Рэдзька

Рэдзька бальшая; рэдзька з вінаградам; рэдзька кучаравая; рэдзька малая.

Паўрэдзькі; трэцьцяя частка рэдзькі; казёл і рэдзька.

Рэдзечка; рэдзечка маленькая

108.Рэпка

109. Ряшотка

Ряшотка і казёл; ряшотка-стоўпікам.

Ряшоткі; ряшоткі – кучяряўкі, паміж імі ряшоткі; ряшоткі абтык?ныя вераб’ём.

Ряшотачка

110. Сабачае вясельле

111.Сабачкі

Сабакі

112. Сады

113.Самавары

114.Са скацерцяў (назва ўзора па паходжанні)

115.Секачыкі

Сечачка

116. Сьвіная сьцежка (гл. Калодкі)

117.Сьліўкі

Сьлівачкі; сьліўкі з крывулькай

118. Старцы

Старчыкі

119. Стоўпікі

Стаўпцы; стоўпікі зубцамі, стаўпешачка

120. Суцэльная (крой рытуальнай цэльнай рубахі. Прадугледжвае асобны чын арнаменту)

Сцэльная, сцэльніца (рубаха)

121. Сякерка

Сякерка бальшая; саплашная сякерька; палавіна сякеркі.

Сякерькі; сякеркі з піяўкамі; полусякеркі; сякеркі з козьлікам. Сякерачка; сякерачка відушчая; сякерачка глухая; сякерачка відушчая і глухая.

Сякерачкі; сякерачкі з крывуляй

122. У 6 нітоў (назва ўзору па тэхніцы)

123. Флажкі (новая назва варыянта “кліноў”)

124. Хвосьцікі

125. Хмель

126. Хрясты (назва канкрэтных элементаў і агульная назва ўсіх “хрэставых” узораў)

Крясты; крэсьцікі; крясты з клінам.

Хрэст, хрэст з праскуркай.

Хрясты; хрясты бальшыя; хрясты з вераб’ём; хрясты з казлом. Хрэшчыкі; хрэшчыкі з грябёнкай; хрэшчыкі красныя з клінкамі; палавіну хрэшчыка

127. Цьвяты

Цьвінтарычкі

128. Цёмны, цёмная(назва чырвонага фона альбо “глухога” элементу)

Цёмная калодка

129. Цыгане (назва кампазіцыі і ўзору чырвонага паўсёмістага рукава)

Цыгане зубатые; цыгане простыя

130. Цэпачка

131. Цэркаўкі

132. Цярэшкі

Цярэшачкі

133. Цясёмачка

134. Чарачка(узор калодкі – гл.)

135. Чарэсны, чарэсная ( 1) іншая назва “паўсёмістага”, скрозь запоўненага ўзорам рукава альбо 2) кашулі-“сцэльніцы”)

136. Чахонь (узор калодкі – гл.)

137. Чаўнакі

Чоўны, челнокі

138. Чорцікі, чэрці коцяцца

139. Яблака

Яблака з лісьцікам; малае яблака.

Яблакі; яблакі з васьмірогай; яблакі з вераб’ямі; яблакі з вінаградам; яблакі ў калодцы; яблакі чарнабровыя; па яблыку; палавіну яблак.

Яблачка з глухоўкай; яблачка з казлом; яблачка з клінам.

Яблачкі; яблачкі; яблычкі; яблачкі белыя; яблачкі з крыльцамі; яблачкі чарнабровыя .140. Ягадкі

 

 

 

Платок

ПЛАТОК

 

1. Абтыканы (назва ўзору па наяўнасьці ў ём “абводак” вакол галоўнай фігуры)

2. Белы (платок)

3. Бялёсы (платок)

4. Бярвеньне(гл. Калодка)

5. Васьмірожкі

6. Верябей

Верябей; верябей, абатканы сякерькамі; верябей відушчы; верябей сьляпы; яркі, лупаты, відушчы верябей; палавіна веряб'я.

Веряб'і – калодачка; веряб'і лупатыя; веряб'і сьляпыя; веряб'і ў каробачках.

Верябейкі; паўверябейкі

7. Вуткі (назва элемента, а таксама назва ўсяго платка па галоўным узоры)

Закладаныя вуткі.

Вутачкі; вутачкі закладаныя

8. Вядзьмедзь – гл.: Мядзьведзь

9. Галубы

Галубы з крывуляй; галубы малінькіе

10. Глухоўка

Абтыканая глухоўка; абтыканая глухоўка з сякерькай; абтыканая глухоўка цярэшкамі; глухоўка, абатканая сякерькамі; глухоўка бальшая; глухоўка дробная абатканая; глухоўка красная; паўглухоўкі абаткана сякерькай

Глухоўкі; глухоўкі заложаныя пазакладаныя; глухоўкі з хрястом; глухоўкі кучарявыя; глухоўкі паўсёмістыя

Глуховачка; глуховачкі; глуховачкі, унутры – крэст

11. Драбніца

Драбніца (калодка).

Драбніцы; драбніцы з цярэшкамі.

Драбнічкі

12. Елка

Ёлка

13. Жабкі

Жабачкі

14. Жучкі

15. Зводжаньне (узор у выніку злучэння дзвюх фігур)

16. Зьвёздачка

Зьвёздачкі

17. Зубаты, зубатая (назва элемента па наяўнасці ў ім зубцоў; таксама – назва рэчы па галоўнаму “зубатаму” ўзорнаму элементу ў яго кампазіцыі: зубаты (зубаты чэраз), назва платка па тыпу зубатых калодак). Гл. таксама: Калодкі

18. Казёл

Казёл; казёл абтыканы; казёл з глухоўкамі.

Казлы; казлы з веряб’ём.

Казёлчык; казёлчыкі; казёлчыкі закладаныя (адначасова – селяжкі).

Козьлік, козьлікі; козьлік і яблачка; козьлік прыгожынькі абтыканы; козьлікі з правадцом.

Козьлічак, козьлічкі; козьлічак з глухоўкай; козьлічкі з сякеряк

20. Калёсы(каткі, падобіе калёсаў)

21. Калодка, калодачкі

Абтыканая калодка.

Зубатая калодка (зубатыя калодачкі; калодачка зубатая абтыканая; калодка, зубчыкі абтыканыя; калодка зубатая с чахоньню; зубчастыя калодкі; зубатка; прастая зубатка).

Ніток (калодачка з нітком; ніток (ніточкі )

вузінькія – ніток з веряб’ём, белінькае з красьненькім – верябей.

Калодкі з п’явачкамы.

Калодачка з сякерькамі (калодачка, патканая сякерькамі).

Калодачкі ў проста па краю

Простая калодка (калодачка, абаткана белым; калодкі простыя з зубцамі; калодачка просьценькая; калодачкі просьцінькія сьмешнінькія без зубцоў; калодкі простыя, расколатыя белым; калодка простая з чахоньню; простая калодка; простая калодачка; простыя калодачкі сьмешныя расколеныя).

Сьмешная калодка (калодачка сьмешная; калодка сьмешная, белым паабтыкана; калодка, сьмешным расколена; ніточык сьмешны; сьмешная калодка; сьмешная калодачка, усярёдачку – як выскаленыя зубкі; сьмешная калодка абтыканая, смешная калодка з правадцом і драбнічкай; калодачка сьмешная з правадцом).

Цёмная калодка (цёмная калодачка)

Калодка чаркі (чарачкі)

Чахонь (зубатая з чахоньню; калодка чахонь; простыя з чахоньню; чахонь; чахонь з калодкай; чахонь – калодкі вузкія; чахонь, калодкі чахоньню; чахоначкі – калодкі вузкія; чахонь густая; чахонь двайная; чахонь зубчатая; чахонь рэдкая; чэраз чахонь, чахонка)

22. Каробачкі

23. Кліны

Кліны, паабтыканыя кругом

24. Ключыкі

25. Красны (платок). Тое ж, што і “паўсёмісты”

26. Крывуля

Крывуля, абатканая веряб’ямі; крывуля абтыканая (калёсы, каткі па той бок і па той); крывуля белая; крывуля з казлом; крывуля з сякеркай; крывуля з хрэшчыкам.

Крывулька; малінькая крывулька

27. Лапа

Лапа, набраная между калодкі.

Лапка; лапка з правадцамі; каціная лапка.

Лапачка; лапачкі

28. Лотаць

Латацінка; латацінкі

29. Мушкі

Мушкі, абтыканыя калодачкамі; мушкі сушчэляныя.

Мушачкі.

Мухі.

30. Мядзьведзі (гл. таксама Вядзьмедзі)

Плашка з мядзьведзінай

31. Набор нясвоеўські (назва ўзору па вёсцы Нясвоеўка)

32. Ніток (гл.: Калодкі)

33. Ножкі (“як вядзьмедзька, ножкі” – выступы гародчастага ромба або ромба з «крукамі»)

34. Па-голаму (платок без калодак)

35. Паласаты(платок з калодкамі)

35. Паўсёмісты(платок) (паўсёмісты; “паўсёмісты – увесь красны, як чахонь, і во еты… ” – платок з густым паласатым ўзорам, калодкамі і элементамі паміж іх)

36. Плашкі(плашка белая, як дзерява)

37. Просты (платок)

38. Правадцы(правадцы вузенькія; правадцы з сабачкамі)

39. П’яўкі (гл.: Калодкі)

40. Расколены, расколаты (назва элемента, падзеленага з дапамогаю прасвета)

41. Расколка(абтыканая расколка, адначасова – “лапа)

42. Рачыкі

43. Ряшоткі

Ряшоткі з правадцом, палосачка

44. Рэдзінькі(“рэдзінькія платкі” – платок з рэдкімі поласамі)

45. Сабакі

Сабачкі

46. Селяжкі (адначасова – “казёлчыкі закладаныя”)

47. Старчыкі (адначасова – “сякерачкі”)

48. Сьмешная ( гл. : Калодкі).

49. Сьцежачкі (аб заснаўках).

50. Сякерька, сякерькі

Сякерька натканая.

Сякеркі; абкладзена сякеркамі; маленькія сякерькі (адначасова – “цёмная калодка”); касые сякерькі; сякерькі – маленькія калодкі; сякерькі па белым, сякерькі па красным; сякерькі закладаныя; сякерак крывулька.

Сякерачкі

51. Хрэшчыкі

Хрэшчыкі закладзеныя; хрэшчыкі маленькія.

Хрясты.

Хрэст

52. Цёмная (гл.: Калодка)

53. Цярэшка

Цярэшкі; цярэшкі па голам полю; цярэшкі, цапляюцца адна за адну.

Цярэшачкі; цярэшачкі малыя

54. Чаркі

55. Чахонь

56. Яблака

Яблака з хрэшчыкам

Яблачкі

АБРУС

1. Балонкі

Балонкі мелкія; на тры дошкі з балонкай.

Балоначкі

2. Вакенца

3. Васьмірогі

Васьмірожкі

4. Верябей

Сушчэляны верабей.

Верябейка

5. Вядзьмедзі

Вядзьмедзікі; малы вядзьмедзька

6. Гарлячка

7. Гергеня

8. Глухоўкі

9.Грябёнкі

Грябёнка бальшая; грябёнка малая; грябёнка малая хрэшчыкам; па тры грябёнкі ў кучы.

Гребяшкі

10. Елка

Елка кучарявая.

Елкі

11. Жалудзьдзе

Жалудзьдзе і вядзьмедзь відушчы

12. Жарэльле

13. Зводжаньне

14. Казёл

Белы казёл; зводжаны казёл, у казьле – верябей;казёл зводжаны бальшы.

Казлы; казлы з лапкамі.

Козьлік

15. Калодкі (калодка зубатая; зубацінькая калодка; калодка простая; простая зубаценькая)

16. Кругі

Кружочкі

17. Кручча (крючча)

18. Кулачча

19. Кучаряўка

Бальшая кучяряўка; кучяряўка, сякеркамі абатканая; паўкучяряўкі.

Кучяряўкі; кучаряўкі с пруцікамі; тры кучяряўкі ў кучы

20. Лапа

Лапа вялікая; бальшая лапа; лапа і елка; лапа з белым клінам; лапа з клінам; лапа – клін; кучярявая лапа; лапа кучярявая, казёл; лапа кучярявая, мядзьведзь; лапа і вядзьмедзь; мядзьведзь і лапа; лапа, мядзьведзь глухой; лапа і рэдзька.

Лапка; гусіная лапка; лапка малая

21. Лотаць

22. Мышыная сьцежка абтыканая (гл.: Калодкі)

23. Мядзьведзь (гл. таксама: Вядзьмедзь)

Мядзьведзь сядзіць; мядзьведзь і лапа.

Мядзьведзі; бальшыя мядзьведзі; малыя мядзьведзі; мядзьведзі і ключыкі

24. Ніток (ніток белы, тое ж: прынічаны ніток па белым; ніток з балонкамі; ніток з правадцамі)

25. Пальцы (гл. Калодкі)

26. Паукі

27. Пруцік

Пруцік, абатканы сякерачкай

28. Рачыкі

29. Рэдзька

Кучярявая рэдзька

30. Ряшоткі

31. Сад

Абтыканы сад.

Сады;сады і балонкі; сады і кароста.

Садзік.

Садок наткана, у крывульку.

Садочкі

32. Сьцежачкі (аб заснаўках)

33. Сякерка

34. Хрясты

Хрясты і казлы.

Хрэшчыкі

35. Чамаданы

36. Чаўнакі

Чаўнакі і балонкі

37. Чахонь

38. Яблака

Кучярявае яблака.

Яблачкі

Апублікавана: Алфавіты арнаментальных элементаў на ткацкіх вырабах.Мясцовыя назвы неглюбскай традыцыі // Навуковыя запіскі Веткаўскага музея народнай творчасці. – Гомель, 2004.

Русскоязычный сайт Ветковского музея  
logo-5.png  logo-6.png  photo_2024-03-22_22-01-40_1.png   80-гадоу_3-3_1-p_001_Curved-Text _средний_размер.png
Facebook  vKontakte  Instagram
  Яндекс.Метрика