Дубраўская традыцыя ў ткацтве
Выстава дзейнічае з 03.07.20 у філіяле Веткаўскага музея.
Філіял Веткаўскага музея стараабрадніцтва і беларускіх традыцый ім. Ф.Р. Шклярава ў Гомелі адкрые дзверы зала «Жывое рамяство», у якім на выставе будуць прадстаўлены ручнікі Дубраўскай традыцыі, «якія выраслі» на беразе Іпуці, прытоках р. Сож, з цэнтрам у Добрушскім раёне.
«Дубраўцы» распрацавалі новыя ўзоры на базе ранейшых геаметрычных. Той ці іншы вобраз жыве ў духоўнай культуры традыцыі і праяўляецца ў самых розных яе тэкстах — ад прымет, песен, замоў — да матываў дамавой разьбы і абрадаў у календары. Калісьці ў гэтай сістэме функцыянаваў і арнамент тканіны. Цяпер мы можам выявіць, што «пераклад» узораў адбываўся не па выпадковым асацыяцыям, а па глыбінным сэнсавым заканамернасцям, якія з'яўляюцца вельмі важнай крыніцай інфармацыі. Па іх і бачна, што не мог дадзены код узору ручніка ўзяцца з «ніадкуль».
У Дубраўскай традыцыі ткацтва, якая стварала свае кампазіцыі шматлікія стагоддзі, чаргуючы замкнёныя і развітыя постаці, сімвалізуюць пульс самога жыцця, цыклічнасць яе знаходжання ў семені — парастке — дрэве. Сэнс прарастання і росквіту быў зразумелы «перакладчыцы» — ткачыхе і ў старажытных пераўтварэннях арнаментальных элементаў.
«… Ці ведала Васіліса — нявестка, жонка і маці ўсе гэтыя значэння?» Лагічным розумам, мабыць, не. Але яна спявала абрадавыя песні і прамаўляла замовы «з дубам і воранам», памятала запаленая кола — сімвал сонца, бачыла разьбяны шасціпрамянёвы сімвал уверсе вокан, чула і распавядала пра «нябачных волатаў»… Увесь гэты свет жыў у вобразнасці свайго ўспрымання — ён зацвярджаўся кожным з носьбітаў традыцыі!
Вось і нашы наведвальнікі на выставе змогуць убачыць пры ўсёй аднолькавасці традыцыйнага выканання ручніка, разнастайнасць яго сюжэтаў, іх перакліканне, зліццё і агульнасць. А мінакі, якія загледзеліся на праект «Вокны», убачаць застылыя кадры традыцыйнага Купалля, якое праводзілі ўдзельнікі гомельскага моладзевага краязнаўчага аб'яднання «Талака» і прасякнуць таемным сэнсам купальскіх песень.
Фотасправаздача з адкрыцця 3 ліпеня 2020:
